【技藝101】做棕蓑

做棕蓑/ 吳草塔

編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

姜太公釣魚穿棕蓑，歷史足久- -ah。
Khiong thài-kong tiò-hî tshīng tsang-sui, li̍k-sú tsiok kú- -ah.
無一定會閣走倒轉來，但是彼陣無師傅- -ah。
Bô-it-tīng ē koh tsáu tò-tńg- -lâi, tān-sī hit-tsūn bô sai-hū- -ah.

駛發財仔車，佇風景區排擔賣古早雨幔，做棕蓑25年的吳草塔，對抽絲到紩線，佇這个熱天下晡，靜靜做這項古早工藝。
Sái huat-tsâi-á-tshia, tī hong-kíng-khu pâi-tànn bē kóo-tsá hōo-mua, tsò tsang-sui jī-gōo nî ê Ngôo Tsháu-thah, tuì thiu-si kàu thīnn-suànn, tī tsit-ê jua̍h-thinn e-poo, tsīng-tsīng tsò tsit-hāng kóo-tsá kang-gē.

棕蓑自較早阮阿公in咧做的，放落來的手藝，彼陣我是咧做鐵工、拍鐵釘仔，阿鐵釘仔銷路無好honnh，尾仔才來想講啊做棕蓑袂䆀。
Tsū khah-tsá guan a-kong in leh tsò- -ê, pànglo̍h-lâi ê tshiú-gē, hit-tsūn guá sī leh tsò thih-kang, phah thih-ting-á, ah thih-ting-á siau-lōo bô-hó honnh, bué- -à tsiah lâi siūnn-kóng ah tsò tsang-sui bē-bái.

佇塑膠雨幔猶未出現進前，棕蓑是有錢人才穿會起的，散食人干焦會當用麻布袋仔閘雨。一領好的棕蓑會當保存上百年，毋過做這項手藝並無輕可，過程中，定定會著傷
Tī sok-ka hōo-mua iáu-buē tshut-hiān tsìn-tsîng, tsang-sui sī ū-tsînn-lâng tsiah tshīng ē khí- -ê, sàn-tsia̍h-lâng kan-ta ē-tàng īng muâ-pòo-tē-á tsa̍h-hōo. Tsi̍t-niá hó ê tsang-sui ē-tàng pó-tsûn tsiūnn pah nî, m̄-koh tsò tsit-hāng tshiú-gē pīng-bô khin-khó, kuè-tîng tiong, tiānn-tiānn ē tio̍h-siong.

步驟(抽線，搓繩，做領頭，編織)

做棕蓑著傷難免 Tsò tsang-sui tio̍h-siong lân-bián.

你若按呢去予thu̍t去honnh，針對頂頭落去，針就對下跤出來，啊疼會搝啊，規个搝起來，肉就攏裂去ah。 Nā án-ne khì hōo thu̍t- -khì honnh,tsiam tuì ting-thâu lo̍h- -khì, tsiam tō tuì ē-kha tshut- -lâi, ah thiànn ē giú- -ā, kui-ê giú- -khí-lâi, bah tō lóng li̍h- -khì-ah.

棕蓑伊第一點袂含水，彼鬚鬚的honnh彼一絲一絲，彼纖維啊，水會順彼纖維咧走。 Tsang-sui i tē-it tiám bē kâm-tsuí, he tshiu-tshiu- -ê honnh he tsi̍t-si tsi̍t-si, he tshiam-uî- -ā, tsuí ē sūn he tshiam-uî leh tsáu.

棕蓑有千外年的歷史，對生活用品轉變到民藝收藏，二十年前景氣好的時陣，吳草塔開工廠，一個月做六百領閣無夠賣，但是這个行業市草沓沓仔䆀，這馬是賣一領算一領 Tsang-sui ū tshing-guā nî ê li̍k-sú, tuì sing-ua̍h iōng-phín tsuán-piàn kàu bîn-gē siu-tsông, jī-tsa̍p nî tsîng kíng-khì hó ê sî-tsūn, Ngôo Tsháu-thah khui kang-tshiúnn, tsi̍t kò-gue̍h tsò la̍k-pah niâ koh bô-kàu bē, tān-sī tsit-ê hâng-gia̍p tshī-tsháu ta̍uh-ta̍uh-á bái, tsit-má sī bē tsi̍t-niá sǹg tsi̍t-niá.

老牛拖車－罔khok。 Lāu-gû thua-tshia－bóng khok. （ 罔賣罔趁啦Bóng bē bóng than- -lah.）

彼陣若一領棕蓑你若講會當賣到差不多兩萬四，tsit-má lak落來到一半賰萬二箍，lak一半人客猶閣嫌咧，閣歹賣neh。 Hit-tsūn nā tsi̍t-niá tsang-sui lí nā kóng ē-tàng bē kàu tsha-put-to nn̄g-bān-sì, tsit-má lak lo̍h-lâi kàu tsi̍t-puànn tshun bān-jī khoo, lak tsi̍t-puànn lâng-kheh iáu-koh hiâm–leh, koh pháinn bē neh.

以早阮阿公的時陣捌穿過。今仔日來到遮，看著這个歐吉桑咧賣棕蓑honnh，真好玄啦，我來kā交關看覓仔咧。 Í-tsá guán a-kong ê sî-tsūn bat tshīng- -kuè. Kin-á-ji̍t lâi-kàu tsia, khuànn-tio̍h tsit-ê oo-jí-sáng leh bē tsang-sui honnh, tsin hònn-hiân- -lah, guá lâi kā kau-kuan khuànn-māi-á- -leh.

因為這是阮阿公放落來的手藝啦honnh，第一點嘛是保存咱台灣的文化啦。我若無做，台灣棕蓑可能就落坐- -ah。 In-uī tse sī guán a-kong pàng- -lo̍h-lâi ê tshiú-gē- -lah honnh, tē-it tiám mā-sī pó-tsûn lán Tâi-uân ê bûn-huà - -lah. Guá nā bô tsò, Tâi-uân tsang-sui khó-lîng tō lo̍h-tshē- -ah.

老祖先傳落來的工夫，全台灣干焦賰三个師傅會曉做，傳統工藝敢會行入去歷史?吳草塔相信，棕蓑會閣受著歡迎，精差老師傅敢猶佇咧？ Lāu tsóo-sian thuân- -lo̍h-lâi ê kang-hu, tsuân Tâi-uân kan-ta tshun sann-ê sai-hū ē-hiáu tsò, thuân-thóng kang-gē kám ē kiânn-ji̍p li̍k-sú？Ngôo Tsháu-thah siong-sìn, tsang-sui ē koh siū-tio̍h huan-gîng, tsing-tsha lāu sai-hū kám iáu tī- -leh？

余榮宗 新竹報導

※ 本單元是公共電視及李江却台語文教基金會合製。歡迎 link 做非營利教學使用。

※ 看過去的單元

※ 看本篇文章出現亂碼？安裝Taigi字型吧！

1. 請下載並安裝 Taigi Unicode 字型（http://taigi.fhl.net/TP/taigi_unicode_font.htm）。

2. 使用 Firefox （moztw.org/ ) 或 Chrome ( www.google.com/chrome ）等瀏覽器。

資料來源：PNN公視新聞議題中心