【技藝101】刻。石猴


編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

刻石猴



槌落,鑿落,嘉義民雄石雕家盧文照,佇簡單的工作區內底, 家私捎咧紲手就家己刻起來。有一擺機會,湊拄坎接觸著石猴,予伊規个人就栽入去石頭的世界。
Tuî- -lo̍h, tsha̍k- -lo̍h, Ka-gī Bîn-hiông tsio̍h-tiau-ka Lôo Bûn-tsiàu, tī kan-tan ê kang-tsok-khu lāi-té, ke-si sa- -leh suà-tshiú tō ka-kī khik- -khí-lâi. Ū tsi̍t-pái ki-huē, tshàu-tú-khám tsiap-tshiok tio̍h tsio̍h-kâu, hōo i kui-ê lâng tō tsai ji̍p-khì tsio̍h-thâu ê sè-kài.


真濟前輩攏咧刻石猴,詹龍老師,啊閣郭秋松老師。
Tsin-tsē tsiân-puè lóng leh khik tsio̍h-kâu, Tsiam Liông lāu-su, ah koh Kueh Tshiu-siông lāu-su.
會當接觸著in,啊看in刻的物件,我足佮意的。啊咱就是想講,是毋是佮in學,看是毋是有一工會當刻出較可愛,算講會當予人佮意的石猴。
Ē-tàng tsiap-tshiok tio̍h in, ah khuànn in khik ê mi̍h-kiānn, guá tsok kah-ì- -ê. Ah lán tō-sī siūnn-kóng, sī-m̄-sī kap in o̍h, khuànn sī-m̄-sī ū tsi̍t-kang ē-tàng khik-tshut khah khó-ài, sǹg-kóng ē-tàng hōo-lâng kah-ì ê tsio̍h-kâu.

當代猴雕大師詹龍,佇嘉義阿里山看猴的時陣得著創作靈感,出名了後引起風行,是嘉義刻石猴的開基祖。這馬嘉義有袂少石猴雕刻家,上特別的是,大部分是素人石雕家。
Tong-tāi kâu-tiau tāi-su Tsiam Liông, tī Ka-gī A-lí-san khuànn kâu ê sî-tsūn tit-tio̍h tshòng-tsok lîng-kám, tshut-miâ liáu-āu ín-khí hong-hîng, sī Ka-gī khik tsio̍h-kâu ê khai-ki-tsóo. Tsit-má Ka-gī ū bē-tsió tsio̍h-kâu tiau-khik-ka, siōng tik-pia̍t- -ê sī, tāi-pōo-hūn sī sòo-jîn tsio̍h-tiau-ka.


這算咱家己興趣的,無人叫咱做,當然咱這點家己愛了解,毋是講有誠好的銷售管道,完全欲靠這honnh,實在,生活會真歹過。
Tse sǹg lán ka-kī hìng-tshùê, bô-lâng kiò lán tsò, tong-jiân lán tsit tiám ka-kī ài liáu-kái, m̄-sī kóng ū tsiânn hó ê siau-siū kuán-tō, uân-tsuân beh khò tse honnh, si̍t-tsāi, sing-ua̍h ē tsin pháinn-kuè.

步驟-素描、扒除、粗坯、細修

古樸的石頭內底,暗藏藝師的自在世界。盧文照擬人化的創作風格,共猴刻畫甲活踜踜,嘛得著今年嘉義市石猴比賽第一名。
Kóo-phok ê tsio̍h-thâu lāi-té, àm-tshàng gē-sai ê tsū-tsāi sè-kài. Lôo Bûn-tsiàu gí-jîn-huà ê tshòng-tsok hong-keh, kā kâu khik-uē kah ua̍h-lìng-lìng, mā tit-tio̍h kin-nî Ka-gī-tshī tsio̍h-kâu pí-sài tē-it miâ.


這粒化石你看偌讚咧,這粒化石啦。
Tsit lia̍p huà-tsio̍h lí khuànn luā tsán- -leh, tsit lia̍p huà-tsio̍h- -lah.

八掌溪特有的貝類化石,是嘉義石雕家上愛的石材,盧文照嘛時常來遮揣寶。
Pat-tsiáng-khe ti̍k-iú ê puè-luī huà-tsio̍h, sī Ka-gī tsio̍h-tiau-ka siōng-ài ê tsio̍h-tsâi, Lôo Bûn-tsiàu mā sî-siông lâi tsia tshuē-pó.


這馬若看著石頭就感覺講這粒會當雕啥物,會當雕出啥乜物件,看這个材,就會有這方面作品的聯想。
Tsit-má nā khuànn-tio̍h tsio̍h-thâu tō kám-kak kóng tsit lia̍p ē-tàng tiau siánn-mi̍h, ē-tàng tiau-tshut siánn-mih mi̍h-kiānn, khuànn tsit-ê tsâi, tō ē ū tsit hong-bīn tsok-phín ê liân-sióng.

盧文照指導的學生,這馬嘛開班教學,就是這種開枝散葉的精神,予嘉義得著「台灣石猴城」的好名聲。問著未來,伊講,刻石猴,戇戇仔做就著矣。
Lôo Bûn-tsiàu tsí-tō ê ha̍k-sing, tsit-má mā khui-pan kàu-ha̍k, tō-sī tsit-tsióng khui-ki suànn-hio̍h ê tsing-sîn, hōo Ka-gī tit-tio̍h “Tâi-uân Tsio̍h-kâu Siânn” ê hó miâ-siann. Mn̄g-tio̍h bī-lâi, i kóng, khik tsio̍h-kâu, gōng-gōng-á tsò tō tio̍h- -ah.


二三十年honnh一直延續行落去,咱算做講是一款「執一」矣,保持彼个動力,攏一直想講閣來雕閣來雕按呢。
Jī-sann-tsa̍p nî honnh it-ti̍t iân-sio̍k kiânn- -lo̍h-khì, lán sǹg-tsò kóng sī tsi̍t-khuán tsip-it- -ah, pó-tshî hit-ê tōng-li̍k, lóng it-ti̍t siūnn-kóng koh-lâi tiau koh-lâi tiau án-ne.


余榮宗 嘉義報導 

留言