【看世事講台語】五月無焦塗 六月火燒埔



台語編輯 / 李江却台語文教基金會



標題:天時逼熱各樣 台灣蜂蜜失收
Thinn-sî pik-jua̍h koh-iūnn, Tâi-uân phang-bi̍t sit-siu.
(華語) 炎熱高溫 全台蜂蜜產量銳減

(注釋) 逼熱 pit-jua̍h,炎熱。各樣 koh-iūnn,遮是講「反常、無正常」的意思。



標題:佳哉頂半年大收 蜂蜜價數無起漲
Ka-tsài tíng-puànn nî tuā-siu, phang-bi̍t kè-siàu bô khí-tiùnn.
(華語) 幸賴上半年蜂蜜豐收 蜜價暫未漲


標題:明明弄花當著時 人工蜂岫收無蜜
Bîng-bîng lāng-hue tng tio̍h-sî, jîn-kang phang-siū siu bô bi̍t.
(華語) 雖值百花蜜產期 人工蜂巢採攏無

(注釋) 弄花,傳播花粉。著時,華語「正是時候」。
 
 
諺語:五月無焦塗 六月火燒埔

Gōo–gue̍h bô ta thôo, la̍k–gue̍h hué-sio-poo.

這句諺語是咧講舊曆五–月的時定定會滲雨(siàm hōo),塗跤不時澹澹,毋過若六–月一下到,日頭就會變真猛(mé),袂輸火燒埔做洘旱(tsò khó-uānn)。參考古早的諺語,對照這馬的氣候,咱就通約其略仔看出其中有啥物無仝款的所在。


*蜂農


攏無蜜佇咧 你無看
Lóng bô bi̍t tī–leh, lí bô khuàinn.

這愛穢蟲啊
Tse ài uè thâng–ah.

蜂農共一片閣一片的人工蜂岫抽起來
Phang-lông kā tsi̍t phìnn koh tsi̍t phìnn ê jîn-kang phang-siū thiu–khí-lâi,

發現攏無蜂蜜會用得採收
huat-hiān lóng bô phang-bi̍t ē-īng-tit tshái-siu.

蜂農講
Phang-lông kóng,

照理講現在
tsiàu-lí kóng hiān-tsāi,

應該是拄好收成什蜜上好的季節
ing-kai sī tú-hó siu-sîng tsa̍p-bi̍t siōng-hó ê kuì-tsiat,

但是可能因為天氣傷過炎熱
tān-sī khó-lîng in-uī thinn-khì siunn-kuè iām-jua̍h,

才無蜂蜜會用得來採收
tsiah bô phang-bi̍t ē-īng-tit lâi tshái-siu.


*廖先生 雲林蜂農

傷熱 攏三十幾度
Siunn jua̍h, lóng sann-tsa̍p kuí tōo.

遮爾熱 蜂仔攏蹛袂牢
Tsiah-nī jua̍h, phang-á lóng tuà bē tiâu.

你愛囥咧樹仔蔭按呢
Lí ài khǹg leh tshiū-á-ńg án-ne.

像按呢 伊貧惰去彼款(採蜜)啦
Tshiūnn án-ne, i pîn-tuānn khì hit khuán (tshái-bi̍t)–lah.

普通彼舊年
Phóo-thong he kū-nî,

舊年猶有咧絞這什花仔蜜
kū-nî iáu ū teh ká tse tsa̍p-hue-á bi̍t.

蜂農表示
Phang-lông piáu-sī,

今年因為氣候反常
kin-nî in-uī khi-hāu huán-siông,

龍眼花雖然開了較晏
lîng-gíng hue sui-jiân khui-liáu khah uànn,

花量閣大
hue liōng koh tuā,

閣抵好拄高溫
koh tú-hó tú ko-un,

會分泌閣較濟蜜源
ē hun-pì koh-khah tsē bi̍t-guân.

但是因為氣候炎熱
Tān-sī in-uī khì-hāu iām-jua̍h,

顛倒予蜂採蜜量大大減少
tian-tò hōo phang tshái-bi̍t liōng tuā-tuā kiám-tsió,

閣必須愛買糖來補充蜜源
koh pit-su ài bé thn̂g lâi póo-tshiong bi̍t-guân.


*廖先生 雲林蜂農

補內底蜜源按呢啦
Póo lāi-té bi̍t-guân án-ne–lah.

這馬都糖吊懸價
Tsit-má to thn̂g tiàu kuân-kè,

進前糖是較俗
tsìn-tsîng thn̂g sī khah sio̍k,

這馬毋知是原物料起價
tsit-má m̄-tsai sī guân-bu̍t-liāu khí-kè,

起價 糖綴伊起
khí-kè, thn̂g tuè i khí.

這馬按呢算講
Tsit-má án-ne sǹg-kóng

加一倍的成本按呢啦
ke tsi̍t puē ê sîng-pún án-ne–lah.

但是嘛有飼蜂的人士講
Tān-sī mā ū tshī phang ê jîn-sū kóng,

雖然最近蜂蜜的產量減少
sui-jiân tsuè-kīn phang-bi̍t ê sán-liōng kiám-tsió,

但是因為頂半年氣候較無落雨
tān-sī in-uī tíng-puànn nî khì-hāu khah bô lo̍h-hōo,

蜂蜜豐收 品質閣好
phang-bi̍t hong-siu, phín-tsit koh hó,

所以暫時袂影響著蜂蜜的價數
sóo-í tsiām-sî bē íng-hióng-tio̍h phang-bi̍t ê kè-siàu.

目前蜂蜜的價數
Bo̍k-tsîng phang-bi̍t ê kè-siàu

大約和舊年仝期差不多
tāi-iok hām kū-nî kāng kî tsha-put-to,

維持佇每台斤一百四十箍左右
î-tshî tī muí tâi-kin tsi̍t-pah sì-tsa̍p khoo tsó-iū.

留言