【技藝101】手編藝術

手編藝術 / 黃朝份 

編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

風車kā鬥- -lueh，tsua̋nn-á予伊…..a̍h會轉，a̍h也會號做有聲音。
Hong-tshia kā tàu- -lueh, tsua̋nn-á hōo i….a̍h ē tńg, a̍h iā ē hō-tsò ū siann-im.

看別人，啊落去研究按呢。
Khuànn pa̍t-lâng, ah lo̍h-khì gián-kiù án-ne.

（這你鉸這是啥物）這，這honnh，號做葵棕，一般是用這，啊無就是用彼號做椰子葉，阿無就林投
(Tse lí ka tse sī siánn-mi̍h) Tse, tse honnh, hō-tsò khuê-tsang, it-puann sī īng tse, ah bô tō sī īng he hō-tsò iâ-tsí-hio̍h, ah bô tō nâ-tâu.

故鄉佇南投水里，自細漢就佇山- -裡大漢ê黃朝份，提挽- -落-來ê樹葉仔，無加想就kā伊做做草編ê囡仔物，就若親像閣轉去到做囡仔ê時
Kòo-hiong tī Lâm-tâu Tsuí-lí, tsū sè-hàn tō tī suann- -lí tuā-hàn ê N̂g Tiâu-hūn, the̍h bán- -lo̍h-lâi ê tshiū-hio̍h-á, bô ke siūnn tō kā i tsò-tsò tsháu-pīnn ê gín-á-mi̍h, tō ná-tshin-tshiūnn koh tńg-khì kàu tsò gín-á ê sî.

樹葉做ê草蜢仔，囡仔ê tshit迌物，較早ê囡仔honnh無電動，無啥mih藝量，用這个樹葉仔來做
Tshiū-hio̍h tsò ê tsháu-mé-á, gín-á ê tshit-thô-mi̍h, khah-tsá ê gín-á honnh bô tiān-tōng, bô siánn-mih gī-niū, īng tsit-ê tshiū-hio̍h-á lâi tsò.

黃朝份十五歲就上北揣頭路，捌畫電影ê海報，廟寺彩畫，幾若十冬ê美術功力，予伊一下仔做草編藝術，誠緊就上手，毋過都市佮這个庄跤袂比- -得，欲提著樹葉仔無hiah方便，自按呢伊開始用欶管來創作
N̂g Tiâu-hūn tsa̍p-gōo huè tō tsiūnn-pak tshuē thâu-lōo, bat uē tiān-iánn ê hái-pò, biō-sī tshái-uē, kuí-nā tsa̍p tang ê bí-su̍t kong-li̍k, hōo i tsi̍t-ē-á tsò tsháu-pīnn gē-su̍t, tsiânn kín tō tsiūnn-tshiú, m̄-koh too-tshī kap tsit-ê tsng-kha bē pí- -tit, beh the̍h-tio̍h tshiū-hio̍h-á bô hiah hong-piān, tsū-án-ne i khai-sí iōng suh-kóng lâi tshòng-tsok.

接觸著講honnh，人廟做鬧熱攏有做一寡li-bóng做- -ê物件出來咧…，算講草蜢仔啥tsia-ê- -啊-出-來，啊開始彼陣看- -著，我就開始慢慢仔接觸按呢
Tsiap-tshiok-tio̍h kóng honnh, lâng biō tsò lāu-jia̍t lóng ū tsò tsi̍t-kuá li-bóng tsò- -ê mi̍h-kiānn tshut-lâi teh…, sǹg kóng tsháu-mé-á siánn tsia-ê- -ah- -tshut-lâi, ah khai-sí hit-tsūn khuànn- -tio̍h, guá tō khai-sí bān-bān-á tsiap-tshiok án-ne.

步驟(剪,摺,嵌入)

失敗當然是會啊，別人有法度好做，啊咱是按怎就無法度好做，經過honnh做- -幾-遍-à，啊當然就慢慢仔就摸- -出-來-ah，啊你to摸- -出-來ê時陣honnh，真正honnh，誠有彼个成就感，按呢啦
Sit-pāi tong-jiân sī ē- -ah, pa̍t-lâng ū-huat-tōo hó tsò, ah lán sī-án-tsuánn tō bô-huat-tōo hó tsò, king-kuè honnh tsò- -kuí-piàn-à, ah tong-jiân tō bān-bān-á bong- -tshut-lâi-ah, ah lí to bong- -tshut-lâi ê sî-tsūn honnh, tsin-tsiànn honnh, tsiânn ū hit-ê sîng-tsiū-kám, án-ne lah.

自本只不過是囡仔時代ê tshit迌物，無想著這馬會當當做是趁錢ê手路，黃朝份ê創作毋但kan-tann傳統ê造型，因為伊定定有人無ê想法，目前一睏就有才調做5、60種攏無仝款ê手編藝術品- -出-來
Tsū-pún tsí-put-kò sī gín-á sî-tāi ê tshit-thô-mi̍h, bô siūnn-tio̍h tsit-má ē-tàng tòng-tsò sī thàn-tsînn ê tshiú-lōo, N̂g Tiâu-hūn ê tshòng-tsok m̄-nā kan-tann thuân-thóng ê tsō-hîng, in-uī i tiānn-tiānn ū lâng bô ê siūnn-huat, bo̍k-tsîng tsi̍t-khùn tō ū-tsâi-tiāu tsò gōo la̍k tsa̍p tsióng lóng bô kāng-khuán ê tshiú-pīnn gē-su̍t-phín- -tshut-lâi.

草編來講honnh，是世界各國攏有啦，啊尤其咱大陸嘛是攏有阿，啊是你若講用欶管這个物件honnh，應該是咱台灣開始honnh，落去做- -ê，啊外國猶閣無人按呢
Tsháu-pīnn lâi kóng honnh, sī sè-kài kok-kok lóng ū- -lah, ah iû-kî lán Tāi-lio̍k mā sī lóng ū- -ah, ah sī lí nā kóng īng suh-kóng tsit-ê mi̍h-kiānn honnh, ing-kai sī lán Tâi-uân khai-sí honnh, lo̍h-khì tsò- -ê, ah guā-kok iáu-koh bô lâng án-ne.

一枝欶管看就無啥，煞會用得變出不止仔濟款生真活掠ê造型，就準材質改變，古早ê記持猶原無變，原料雖然俗俗- -à，但是經過藝師用心投入，每一个作品攏是無價寶
Tsi̍t ki suh-kóng khuànn tō bô siánn, suah ē-īng-tit piàn-tshut put-tsí-á tsē khuán tshenn-tsin-ua̍h-lia̍h ê tsō-hîng, tō tsún tsâi-tsit kái-piàn, kóo-tsá ê kì-tî iû-guân bô piàn, guân-liāu sui-jiân sio̍k-sio̍k- -à, tān-sī king-kuè gē-su iōng-sim tâu-ji̍p, muí-tsi̍t-ê tsok-phín lóng sī bû-kè-pó.

記者 余榮宗 新北市報導
Kì-tsiá Î Îng-tsong Sin-pak-tshī pò-tō.

※ 本單元是公共電視及李江却台語文教基金會合製。歡迎 link 做非營利教學使用。

※ 看過去的單元

※ 看本篇文章出現亂碼？安裝Taigi字型吧！

資料來源：PNN公視新聞議題中心