【技藝101】琉璃。燒

編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢

琉璃燒

一透早，琉璃師傅李丁賀佮牽手，當無閒咧製作較久仔欲排擔的琉璃燒。較早伊是踮咧新竹的玻璃工場食頭路，因為機緣伊負責拍樣的工課，共生產線設計原型。
Tsi̍t-thàu-tsá, liû-lî sai-hū Lí Ting-hō kap khan-tshiú, tng bô-îng teh tsè-tsok khah-kú-á beh pâi-tànn ê liû-lî-sio. Khah-tsá i sī tiàm Sin-tik ê po-lê kang-tiûnn tsia̍h-thâu-lōo, in-uī ki-iân i hū-tsik phah-iūnn ê khang-khuè, kā sing-sán-suànn siat-kè guân-hîng.

朋友代先咧做，啊彼陣就看看看，啊看講奇怪啊, in哪會攏做袂起來，啊我才落去參與，結果我做起來。
Pîng-iú tāi-sing teh tsò, ah hit-tsūn tō khuànn-khuànn-khuànn, ah khuànn kóng kî-kuài- -ah, in nā-ē lóng tsò bē khí- -lâi, ah guá tsiah lo̍h-khì tsham-ū, kiat-kó guá tsò- -khí-lâi.

後來工場徙去國外，產業落坐，伊就倒轉來北港專心做琉璃創作，算起來已經四十外冬矣。李丁賀講，創作是師傅教無路來的，愛靠著家己的經驗佮態度。毋過逼熱的工作環境，毋是任何人攏會當忍受的。
Āu- -lâi kang-tiûnn suá khì kok-guā, sán-gia̍p lo̍h-tshē, i tō tò-tńg-lâi Pak-káng tsuan-sim tsò liû-lî tshòng-tsok, sǹg- -khí-lâi í-king sì-tsa̍p-guā tang- -ah. Lí Ting-hō kóng, tshòng-tsok sī sai-hū kà bô lōo lâi- -ê, ài khò ka-kī ê king-giām kap thài-tōo. M̄-koh pik-jua̍h ê kang-tsok khuân-kíng, m̄-sī jīm-hó lâng lóng ē-tàng jím-siū- -ê.

做這種琉璃的工作者，逐家攏真辛苦，逐家攏足熱的，伊的溫度足懸的，所以無法度開冷氣，所以你若有電風通吹，喔! 就真好的喔
Tsò tsit-tsióng liû-lî ê kang-tsok-tsiá, ta̍k-ke lóng tsin sin-khóo, ta̍k-ke lóng tsiok jua̍h–ê, i ê un-tōo tsiok kuân- -ê, sóo-í bô-huat-tōo khui líng-khì, sóo-í lí nā ū tiān-hong thang tshue, ooh! Tō tsin hó- -ê-ooh!

步驟（預熱，燒製，塑形，配色）

佇西國號做水晶玻璃的琉璃，佇攝氏一千度的時陣會溶會軟，變做流動的液體，經過師傅共liap圓捏扁，生真活掠的青龍，沓沓仔成形，融合五彩，色水流轉，通光燦爛，予人袂khat根去綿著。
Tī se-kok hō-tsò tsuí-tsinn po-lê ê liû-lî, tī liap-sì tsi̍t-tshing tōo ê sî-tsūn ē iûnn ē nńg, piàn-tsò liû-tōng ê i̍k-thé, king-kuè sai-hū kā liap-înn tēnn-pínn, tshenn-tsin ua̍h-lia̍h ê tshing-liông, ta̍uh-ta̍uh-á tsiânn-hîng, iông-ha̍p ngóo-tshái, sik-tsuí liû-tsuán, thang-kng tshàn-lān, hōo lâng bē-khat-kin khì mî- -tio̍h.

註：
西國（se-kok）：指歐洲佮美國。
生真活掠（tshenn-tsin ua̍h-lia̍h）：華語『活靈活現』。
通光（thang-kng）：透明。
袂khat根（bē-khat-kin）：華語『忍不住／不禁』。

（李丁賀佇北港排擔）

一隻馬仔，馬仔hioh? 欲啥物色? 金色
Tsi̍t tsiah bé-á, bé-á- -hioh? Beh siánn-mih sik? Kim-sik

見若歇工，李丁賀就會來街頭排擔，室外的火焰歹控制，製作較困難，但是因為中國工場用機械化咧生產，予琉璃藝術的價值是直直落，遊客一定愛親目睭看著，才願意撏錢。
Kìnn-nā hioh-kang, Lí Ting-hō tō ē lâi ke-thâu pâi-tànn, sik-guā ê hué-iām pháinn khòng-tsè, tsè-tsok khah khùn-lân, tān-sī in-uī Tiong-kok kang-tiûnn īng ki-hâi-huà teh sing-sán, hōo liû-lî gē-su̍t ê kè-siàu sī ti̍t-ti̍t lo̍h, iû-kheh it-tīng ài tshin-ba̍k-tsiu khuànn- -tio̍h, tsiah guān-ì jîm tsînn.

無表演honnh，算人客袂買，你表演人客才有講這是正港的咱台灣貨
Bô piáu-ián- -honnh, sǹg lâng-kheh bē bé, lí piáu-ián lâng-kheh tsiah ū kóng tse sī tsiànn-káng ê lán Tâi-uân-huè.

上大的快樂喔，hóo，人客若訂，咱共做予幼予伊啊，人客若歡喜咱嘛歡喜，伊會當接受，攏講，喔，呵咾，媠，讚。
Siōng-tuā ê khuài-lo̍k–ooh, hóo, lâng-kheh nā tīng, lán kā tsò hōo iù hōo i- -ah, lâng-kheh nā huann-hí, i ē-tàng tsiap-siū, lóng kóng, ooh, o-ló, suí, tsán.

鬧熱的街裡，總是看的人濟買的人少，毋過李丁賀猶原是tsu-bui仔tsu-bui。伊講，手藝會當予人看就有夠氣矣。創作的熱情，就親像面頭前的火，永遠燒熱光映映。
Lāu-jia̍t ê ke- -lí, tsóng-sī khuànn ê lâng tsē bé ê lâng tsió, m̄-koh Lí Ting-hō iû-guân sī tsu-bui-á tsu-bui. I kóng, tshiú-gē ē-tàng hōo lâng khuànn tō ū-kàu-khuì- -ah. Tshòng-tsok ê jia̍t-tsîng, tō tshin-tshiūnn bīn-thâu-tsîng ê hué, íng-uán sio-jua̍h kng-iānn-iānn.

註：tsu-bui仔tsu-bui：華語『怡然自得的樣子』。

記者　余榮宗  雲林報導
Kì-tsiá Î Îng-tsong Hûn-lîm pò-tō.

資料來源：PNN公視新聞議題中心