【技藝101】製。哨角

編輯 / 余榮宗、黃能揚、李江却台語文教基金會 陳豐惠 劉承賢
媽祖出巡，陣頭前攏有哨角開路，聲響穿透穹蒼，毋但會當避邪鎮煞，嘛是咧通知信眾－媽祖到位矣。
Má-tsóo tshut-sûn, tīn-thâu tsîng lóng ū sàu-kak khui-lōo, siann-hiáng tshng-thàu kiong-tshong, m̄-nā ē-tàng pī-siâ tìn-suah, mā-sī leh thong-ti sìn-tsiòng－Má-tsóo kàu-uī- -ah.


北港朝天宮後壁的巷仔內，高齡86歲的哨角師傅魏幼謙，當咧為著媽祖出巡欲用的哨角趕工，北港朝天宮震威團的哨角攏是魏幼謙做的。
Pak-káng Tiâu-thian-kiong āu-piah ê hāng-á lāi, ko-lîng peh-tsa̍p-la̍k huè ê sàu-kak sai-hū Guī Iù-khiam, tng-leh uī-tio̍h Má-tsóo tshut-sûn beh īng ê sàu-kak kuánn-kang, Pak-káng Tiâu-thian-kiong Tsín-ui-thuân ê sàu-kak lóng-sī Guī Iù-khiam tsò- -ê.

我做的哨角是自做自銷啦，干焦銅的哨角honnh，賣差不多800支啦。
Guá tsò ê sàu-kak sī tsū-tsò tsū-siau- -lah, kan-ta tâng ê sàu-kak honnh, bē tsha-put-to peh-pah ki–lah.

早期朝天宮的哨角是清朝尾期對中國買來的，毋過久來無維修，後來佮中國閣斷航，彼當時台灣無人咧做哨角，哨角隊員魏幼謙因為有板金的技術，機緣巧合之下，維修的工課就伊承起來做。
Tsá-kî Tiâu-thian-kiong ê sàu-kak sī Tshing-tiâu bué-kî tuì tiong-kok bé- -lâi-ê, m̄-koh kú- -lâi bô î-siu, āu- -lâi kap Tiong-kok tn̄g-hâng, hit-tong-sî Tâi-uân bô-lâng leh tsò sàu-kak, sàu-kak tuī-uân Guī Iù-khiam in-uī ū pán-kim ê ki-su̍t, ki-iân khá-ha̍p tsi-hā, î-siu ê khang-khuè tō i sîn khí-lâi tsò.

哨角攑出來honnh已經歪膏揤斜囉，有的斷有的按怎，自按呢叫我落去修改，定咧歕定咧摃honnh，uan-ná快害，啊害去的時陣honnh攏我咧修理啦。
Sàu-kak gia̍h- -tshut-lâi honnh í-king uai-ko-tshi̍h-tshuah- -lòo, ū ê tn̄g ū ê án-tsuánn, tsū án-ne（tsua̋n）kiò guá lo̍h-khì siu-kái. Tiānn leh pûn tiānn leh kòng honnh, uan-ná khuài hāi, ah hāi- -khì ê sî-tsūn honnh, lóng guá leh siu-lí- -lah.

（製哨角工序）
魏幼謙無師自通，用3年做出歕喙，閣開7年完成第一支銅製哨角，音質佮迴振袂輸中國。全國真濟廟寺、陣頭攏咧使用伊做的哨角。
Guī Iù-khiam bû-su tsū-thong, īng sann nî tsò-tshut pûn-tshuì, koh khai tshit nî uân-sîng tē-it ki tâng-tsè sàu-kak, im-tsit kap huê-tsín bē-su Tiong-kok. Tsuân-kok tsin-tsē biō-sī, tīn-thâu lóng leh sú-iōng i tsò ê sàu-kak.

（成品展示）

我咧做的手工，工就真濟啦；啊你大陸攏白鐵仔凊彩黏黏咧，但是足快害的啦，啊俗。
Guá leh tsò ê tshiú-kang, kang tō tsin-tsē- -lah；Ah lí Tāi-lio̍k lóng pe̍h-thih-á tshìn-tshái liâm-liâm- -leh, tān-sī tsiok khuài hāi- -ê-lah, ah sio̍k.

愈薄愈好歕，伊所做出來的哨角就是比人較薄，相對嘛愛開閣較濟精神；今有歲矣，體力、目色嘛有較差淡薄仔，繼續咧做，其實是為著責任感。
Jú po̍h jú hó pûn, i sóo tsò- -tshut-lâi ê sàu-kak tō-sī pí lâng khah po̍h, siong-tuì mā ài khai koh-khah tsē tsing-sîn；Tann ū-huè- -ah, thé-la̍t, ba̍k-sik mā-ū khah tsha- -tām-po̍h-á, kè-sio̍k leh tsò, kî-si̍t sī uī-tio̍h tsik-jīm-kám.

我賣出去的哨角真濟，但是無kā人負責任修理袂使咧。
Guá bē- -tshut-khì ê sàu-kak tsin-tsē, tān-sī bô kā lâng（kâng）hù-tsik-jīm siu-lí bē-sái- -leh.

（哨角遶境）

食是食福, 做是做祿
Tsia̍h sī tsia̍h-hok, tsò sī tsò-lo̍k.
（笑）我這馬無想趁錢啦，做，做少囉。
Guá tsit-má bô siūnn thàn-tsînn- -lah, tsò, tsò tsió- -lòo.

鑼響哨角起，引tshuā神明踅過大街小巷，低低閣厚重的聲，就假若咧分訴魏幼謙的心情。會使看著家己做的哨角行佇神明頭前，是伊上大的快樂。
Lô hiáng sàu-kak khí, ín-tshuā sîn-bîng se̍h-kuè tuā-ke-sió-hāng, kē-kē koh hōo-tiōng ê siann, tō ká-ná leh hun-sòo Guī Iù-khiam ê sim-tsîng. Ē-sái khuànn-tio̍h ka-kī tsò ê sàu-kak kiânn tī sîn-bîng thâu-tsîng, sī i siōng-tuā ê khuài-lo̍k.